TIP: Zet helpende gedachten in

Blokkerende gedachten zijn gedachten die je een onprettig gevoel kunnen geven of die je weerhouden om dingen te doen. Blokkerende gedachten zijn niet helpend en veroorzaken stress en overbelasting. Ze bemoeilijken het bereiken van een bepaald doel. Je eigen gedachten kunnen het je dus moeilijker maken om je doel te behalen. Je kunt ze vervangen door helpende gedachten. Daarover gaat deze tip. Je kunt de tip gebruiken bijvoorbeeld als je beter wil leren omgaan met vermoeidheid, overprikkeling wil tegengaan of minder somber wil zijn. 

Blokkerende gedachten

Een voorbeeld van een blokkerende gedachte is: ‘Als ik rust neem, ben ik een zwakkeling.’ Zo‘n gedachte werkt blokkerend als je je net had voorgenomen meer pauzes in te plannen om ‘s avonds meer energie over te houden.

Iedereen heeft wel eens blokkerende gedachten. Dit zijn niet-helpende gedachten. Het wordt pas een probleem als je ze vaak hebt en als je daardoor belemmerd wordt in je dagelijks leven. Het probleem met blokkerende gedachten is dat ze blijven rondgaan in je hoofd. Het gebeurt zelden dat je erbij stilstaat en je afvraagt of ze wel kloppen. Waarschijnlijk doe je eerder het tegenovergestelde: hoe vaker je de gedachten hebt, hoe meer je erin gaat geloven. Je let ook meer op dingen die bewijzen dat je blokkerende gedachten kloppen.

De meest voorkomende blokkerende gedachten zijn:

Moetismen
Met moetismen stel je eisen en verwachtingen aan jezelf die je eigenlijk niet kan waarmaken. Je gaat hiermee vaak over je grenzen heen. Dit kan tot lichamelijke of psychische problemen leiden, vooral bij mensen met hersenletsel. Moetismen zijn blokkerende gedachten.

Voorbeelden:

  • Ik moet alles goed doen
  • Ik moet altijd aardig zijn tegen anderen, hoe ik me ook voel

 

Zwart-wit denken 
Bij zwart-wit denken worden vaak woorden gebruikt als ‘nooit’, ‘niets’, ‘altijd’ en ‘onmogelijk’. Er wordt vaak gedacht in uitersten. Deze beweringen gaan ervan uit dat een situatie nooit zal veranderen. Je denkt dat je hier niks aan kan doen.

Voorbeelden:

  • Zij zullen mij nooit begrijpen
  • Het lukt me nooit

 

Gedachtenlezen
Bij gedachtenlezen denk je dat je weet wat een ander denkt. Maar je weet helemaal niet wat andere mensen denken. Je kunt niet in hun hoofd kijken. Vaak denken anderen veel neutraler of zelfs positiever dan je had verwacht. De gedachten zitten alleen in jouw hoofd, en meestal niet in dat van de ander. Je vult in wat anderen denken.

Voorbeelden:

  • Hij vindt mij vast een aansteller
  • Ze vinden me vast heel dom

 

Emotioneel redeneren
Bij emotioneel redeneren ga je ervan uit dat jouw gevoel juist is. Dit is misleidend. Je gevoelens zijn geen juiste voorspellers voor de toekomst. Gevoelens zeggen iets over hoe je de situatie beleeft, vanuit je gevoel. Maar een gevoel is geen bewijs voor wat er in werkelijkheid zal gebeuren.

Voorbeelden:

  • Ik ben bang dat ik het niet kan

  • Ik heb het gevoel dat ik hier moe van ga worden, dus begin ik er niet aan


Toekomst voorspellen
Bij toekomst voorspellen voorspel je op een negatieve manier wat er zal gaan gebeuren. Maar het is niet mogelijk om de toekomst te voorspellen. En het geeft geen ruimte om zelf iets aan de situatie te doen. Met zo’n gedachte kun je niets meer doen om de situatie te veranderen.

Voorbeelden:

  • Ik weet zeker dat het morgen teveel voor me wordt.
  • Ik weet zeker dat ik vannacht geen oog dicht doe

 

Lage frustratietolerantie
Bij een lage frustratietolerantie denk je dat je geen invloed hebt op frustraties en gevoelens na akelige gebeurtenissen. Je eist dat het leven verloopt zoals jij dat wil. Maar mensen hebben niet alles in hun macht. Je kon ook je hersenletsel niet voorkomen. Hersenletsel veroorzaakt verdriet, angst, bezorgdheid, ergernis en ongemak.

Voorbeelden:

  • Dingen moeten gaan zoals ik dat wil, anders raak ik geïrriteerd
  • Het hersenletsel is een vreselijk nare gebeurtenis die onvermijdelijk gevoelens van paniek en depressie veroorzaakt

 

Helpende gedachten

Het is van belang om blokkerende gedachten te leren veranderen in meer helpende gedachten.

Helpende gedachten:

  • zijn prettig, gewenst, effectief en positief
  • staan tegenover gedachten die ongewenst, niet-effectief en negatief zijn



Als je een blokkerende gedachte hebt, kun je daar vanaf komen door bewust een helpende gedachte ervoor in de plaats te zetten.

Blokkerende gedachte

Helpende gedachte

Als ik regelmatig rustpauzes neem, vinden anderen mij lui. Je moet altijd doorzetten.

Als ik regelmatig rustpauzes neem, heb ik ‘s avonds nog wat energie over voor mijn gezin.

Ik begin er niet aan want ik heb er toch niet genoeg energie voor.

Ik begin er aan en ik stop als ik moe begin te worden. Ik kijk wel hoe ver ik kom.

 

Schrijf nu voor jezelf op wat jouw blokkerende gedachten zijn.

Kloppen deze gedachten? Zijn ze echt waar?

Helpen je blokkerende gedachten om je doel te bereiken?

Zou je beter kunnen omgaan met vermoeidheid als je zulke gedachten minder hebt?

Zet tegenover je blokkerende gedachte een helpende gedachte!

 

Deze oefening komt uit de Hersenz-module Grip op je energie, waarin je leert omgaan met vermoeidheid. 

Hersenz nieuwsbrief

Ontvang gratis de nieuwsbrief van Hersenz

Meld je vandaag nog aan en ontvang gratis de digitale versie van het Hersenz magazine 2023.