NAH en afasie

Afasie is een taalstoornis als gevolg van niet-aangeboren hersenletsel. Praten, begrijpen, lezen en schrijven: het zijn onderdelen van taal. Als iemand afasie heeft, dan heeft diegene moeite een of meerdere van deze onderdelen. Iemand met afasie beschikt over het algemeen nog over dezelfde intellectuele capaciteiten als voorheen. Afasie is dus geen intelligentiestoornis. 

Naar schatting 30.000 Nederlanders hebben een vorm van afasie. Ongeveer 1 op de 5 mensen die een herseninfarct of - bloeding krijgen heeft afasie. Het ontstaat door letsel in het taalcentrum van de hersenen, meestal de linkerhelft van de hersenen.

Vormen van afasie

Er zijn vele soorten afasie, afhankelijk van het hersengebied dat is aangedaan. In de praktijk bestaan er veel mengvormen. Mensen met een beschadiging in de frontaalkwab (afbeelding boven) kunnen zowel problemen hebben met spontane spraak als met het nazeggen van woorden of zinnen. De spraak is daarbij vaak stoterig. Ook hebben zij moeite met het begrijpen van grammaticale aspecten van taal. Zij kunnen wel goed taal begrijpen, maar hebben moeite met het vinden van de juiste woorden of het formuleren van zinnen.

Mensen met een stoornis in de linker temporaalkwab spreken veel, maar wat zij zeggen is voor de gesprekspartner niet of moeilijk te begrijpen. De gesproken taal klinkt doorgaans vloeiend, maar mist betekenis.

Gevolgen van afasie

De ernst en omvang van afasie zijn onder andere afhankelijk van de plaats en de ernst van het hersenletsel. Afasie kan blijvend zijn, maar ook tijdelijk. De hersenen zijn gedeeltelijk in staat zich aan te passen aan veranderingen na een beroerte, maar de mate waarin een taalfunctie herstelt is verschillend. Als er geen  verder herstel meer mogelijk is richt de therapie zich op het leren omgaan met de veranderingen.

Afasie heeft een enorme impact op het leven. Uit een Canadese studie kwam naar voren dat afasie de belangrijkste negatieve voorspeller is voor kwaliteit van leven, gevolgd door kanker en Alzheimer (Lam & Wochis, 2010.)

Het behandelprogramma Hersenz voor mensen met afasie

Hersenz heeft speciale behandelgroepen voor mensen met afasie in de chronische fase, waarbij het tempo en de werkvormen afasie-vriendelijk zijn. Daarnaast zijn er aparte, doorlopende communicatiegroepen. In deze groepen staat het aanleren van strategieën en eventueel toepassen van hulpmiddelen centraal om de communicatieve redzaamheid in het ‘echte leven’ te verbeteren zodat de persoon met afasie zich zo zelfstandig mogelijk kan redden.

In de video hieronder leggen regiebehandelaar Merel van Zoelen en groepsbehandelaar Yvonne Strating uit hoe het behandelprogramma Hersenz eruit ziet voor mensen met afasie.